DOKTA Elizabeth Kopel, Sinia Risets Program Lida bilong Infomal Ikonomi Risets program long PNG National Research Institute wantaim wan wok bilong em Lewis Iwong i bin holim wanpela bung long Tunde,Me, 18  long toktok long risets ol i bin mekim long luksave long infomal sekta bilong PNG na traim long painim rot bilong kamap gut.

Dispela risets i bin kamap long tripela provins insait long PNG. Em long Isten Hailans, Sentral na NCD. Ol i bin painimaut olsem planti bilong ol lain i wok long yusim ol save na skil bilong ol long go insait long infomal bisnis em ol lain pinisim skul long yunivesiti na ol i kisim trening na gat speselis skil long gro na kamap sastenabol.

Infomal ikonomi em ol liklik bisnis we i no rejista wantaim Investment Promotion Authority (IPA) na ol i no save baim takis. Kain olsem maket bilong ol fres kaikai, kuk kaikai, wasim gol, maket bilong kraft na moa.

Long PNG, moa long 80 pesen bilong ol pipel i save dipen long infomal bisnis long lukautim ol famili bilong ol. Long stadi bilong Dokta Kopel, em i painimaut olsem, infomal ikonomi bilong PNG em i bikpela tru na em i gat bikpela sans long kamapim gutpela sindaun long PNG sapos i gat polisi bilong helpim ol pipel i ken yusim save na skils bilong ol long kamap inovetiv long groim infomal sekta long kantri.

Ol dispela bisnis we i involv long infomal ikonomik i gat sans long kamap Small and Medium Enterprises (SMEs) sapos ol i kisim sapot long gro na kamap sastenabol.  Long taim em i givim toktok bilong em. Dokta Kopel i tok “ Inovesen na Daivesifikesen bilong ol dispela liklik infomal bisnis i ken kamapim moa sans bilong ol pipel long gat wok long ol lokal komyuniti,”.

Long risets bilong Dokta Kopel na ol wan wok bilong em, ol i painimaut olsem, planti bilong ol infomal bisnis tude em bilong sapotim ol famili, sampela em ol i mekim bikos long laik bilong ol yet o bikos ol i gutpela long mekim dispela samting, sampela ol i mekim bisnis tasol taim ol i lukim olsem diman bilong dispela samting em i antap tru, bihain ol i stop bek taim diman i godaun. Sampela ol i mekim bisnis bilong sapotim mani ol i kisim long pe bilong ol long baim samting ol i laikim.

Bihainim dispela stadi, stet i mas putim tingting long kamapim ol stretajis bilong sapotim ol dispela bisnis we i wok long soim gutpela sain long kamap gut. Bikos ol i ken kamap SME na kontribiut i go long ikonomi bilong kantri na long wankain taim kamapim moa wok long ol lokal komyuniti.

Carolyne Ketsimur i raitim