TUPELA wik i go pinis, siaman bilong Nesenel Geming Kontrol Bod (NGCB) i bin tokaut olsem bai ol i bung wantaim Paga Hill Development long sanapim wanpela casino long Nesenel Kepital Distrik long pulim ol turis i kam pilai laki long PNG.

Casino em i bikpela ples we i gat ol hotel na ples bilong pilai kain kain pilai laki. Em i ples bilong tromoi bikpela mani tru, na em i ples we yu ken lusim bikpela mani tru. Ating ol maniman tasol inap long spendim kain bikpela mani olsem long pilai na i no wari tumas long taim ol i lus. Ol bikpela kantri long wol i gat ol kain ples olsem we ol manmiman na meri i save go amamas na traim lak bilong ol.

Tasol hia long PNG ating bai i gat sampela bikpela hevi i kamap. Long nau yet, i no gat lo bilong bosim operesen bilong ol casino. Sapos NGCB i gat intres long dispela casino long Paga Hill, orait gavman i mas gat wanpela independen reguleta long putim was long dispela indastri. NGCB i no inap mekim dispela wok sapos em i hap papa bilong dispela casino bisnis.

Eksperiens bilong ranim ol casino long ol arapela kantri long wol i soim tu olsem dispela indastri i save pulim planti ol arapela bisnis nogut i kam insait long en. Pasin bilong haitim mani, pamuk pasin, pasin bilong korapsen na planti ol arapela pasin nogut em PNG i no lukim, bai i kamap ples klia.

Na westap ol maniman husat bai kam spendim mani long dispela casino. Bai ol i kam long ol ovasis kantri olsem Saina o Yurop o Asia? Na PNG tu i gat ol kain maniman na meri husat inap spendim planti tausen Kina long pilai long dispela casino? Dispela em sampela askim ol lida i mas skelim long taim bilong wokim disisen bilong kirapim ol kain ples bilong pilai laki. Kisim tingting bilong ol manmeri bilong PNG tu. Ol i ting wanem long casino bisnis?

I no longtaim i go pinis Australia i bin autim ripot bilong investigesen long bisnis bilong Crown Casino. Dispela investigesen i painim planti samting dispela casino i mekim we i brukim lo. Tasol Australia i gat ol spesel polis na ol saveman bilong fainens na takis,  husat i bin skelim rot we mani i go i kam na we ol lain i haitim mani na we pasin korapsen i kamap. Ol i ken yusim ol dispela lain, na lo bilong bosim casino bisnis, long stretim ol asua. Tasol hia long PNG i no gat kain samting olsem i stap yet.

Long taim ol poker masin i bin kamap nupela long PNG, planti ol famili i bungim bikpela hevi tru bikos papa o mama i spendim olgeta mani long pilai pokie na i lusim ting long famili. Sampela lain i pas tru long pokies na i no inap tru long lusim. Ol i ting olsem taim ol i go pilai bai ol i winim moa mani yet. Tasol dispela i no tru. Bikpela mani tru bai lus na liklik tasol bai kam bek.

Wok bilong Nesenel Geming Kontrol Bod em i bilong lukim olsem ol lain i ranim ol poker masin, o hos resis, o ol laki pilai, i mas givim sampela profit bilong ol i kam bek long nesenel gavman. Orait gavman i ken yusim dispela mani long kamapim ol gutpela wok long komyuniti. NGCB i mekim ol gutpela wok inap planti yia nau long helpim ol seriti grup, ol spots grup ol yut na wimens grup long kantri. Gavman tu i save yusim mani NGCB i kisim long ol bisnis bilong pilai laki.

Dispela aidia bilong bringim ol turis i kam spendim mani long PNG i gutpela. Ol pipel i nidim wok na mani dispela bisnis i save kamapim. I kam inap nau PNG i no lukim planti turis tumas olsem ol arapela Pasifik kantri, tasol yumi i amamas long bisnis ol i bringim i kam. Tasol dispela casino turis bisnis em i stap long narapela level olgeta. Mobeta yumi skelim ol gutpela na nogut bilong en pastaim na kamapim ol lo na wanpela independen reguleta bilong casino bisnis.

Watpo bai PNG i guria long driman bilong wanpela kampani na hariap long tok yesa na i no skelim gut wanem samting bai kamap long bihain taim?

PNG i no gat planti milien Kina long spendim gen long naispela kala kala piksa bilong casino olsem yumi lukim long ol buk i save bilasim kopi tebol, tasol i no inap givim wanpela gutpela kaikai long pipel bilong yumi.