SIK COVID-19 i wok long kamap bikpela moa nau insait long Nesenel Kepital Distrik, tasol ol manmeri i no pret long kisim dispela sik. Ol i wok long wokabaut raun na i no putim mask long pes bilong ol. Ol pipel i raun nabaut na i no stap isi long haus.

Ol manmeri i kus na sik i wok long raun yet long ol pablik ples. Ol i no tingting long go kisim test bilong COVID-19. Na moa yet, ol i wok long sekan na holimpas ol pren na i no tingting long stap longwe. Namba bilong ol lain i kisim COVID-19 i surik i go winim moa long 200 pinis na olgeta de namba i wok long go antap moa. Bikpela namba bilong ol pipel i kisim sik is tap long NCD. Ol ripot i tok tripela i dai pinis, tasol namba bai surik i go antap tu.

Ol dokta i tokaut pinis olsem sapos man o meri i lapun, o sapos em i gat narapela sik long bodi bilong em, bai isi tru long COVID-19 i kilim em.

Dispela sik nogut i no inap kalap hariap i go long ol arapela manmeri, sapos yumi no muv raun nabaut na karim sik i go wantaim. Em i no inap kamap bikpela sapos yumi bihainim ol rul bilong stap seif. Wasim han oltaim long sop na karamapim nus maus na wisket na stap longwe long ol arapela manmeri.

Ol saintis na ol dokta i tokaut stret olsem i no gat marasin o veksin bilong stopim dispela birua sik. Ol i ting ating neks yia samting bai ol i painim marasin bilong stopim COVID-19.

COVID-19 bai kamapim narapela bikpela hevi moa long PNG. Bilip bilong sanguma na posin i strong yet long kantri bilong yumi tude. Olsem na nau COVID-19 i kamap strong na long taim em i kilim planti manmeri nabaut, bai toktok bilong sanguma na posin i kamap moa yet. Na ol lain bai sutim tok nabaut na kirap kilim nating ol lapun meri o ol yangpela mama na famili bilong ol.

Wanpela bikpela hevi bilong jenda beis vailens (GBV) long PNG tude, em dispela pasin bilong kilim nating ol meri bikos long bilip bilong sanguma na posin. I gat planti ol awenes i kamap long stopim dispela pasin nogut bilong kilim nating ol lapun meri na yangpela mama. Tasol long planti hap bilong PNG, em i no isi long senisim tingting bilong ol pipel husat i bilip strong yet long posin na sanguma.

Katolik Sios bilong PNG na Solomon Ailan i makim de bilong egensim pasin bilong sanguma na posin long Mande Ogas 10. Katolik Daiosis bilong Mendi, Sauten Hailans i go pas long makim dispela de, bikos i gat dispela hevi i save kamap oltaim long provins. Ol bisop yet wantaim ol pris na wokman na meri bilong sios, i mekim bikpela wok bilong stopim pasin bilong kilim nating ol meri na pikinini long hap bilong Hailans. Long taim ol i kisim ripot long kain pasin i laik kamap, bai wantu ol i go hariap long stopim. Ol arapela Kristen sios long provins na kantri tu i luksave na i laik stopim dispela vailens i kamap bikos long bilip bilong sanguma na posin. Ol tu i kamapim awenes namel long ol manmeri long Tok bilong God i winim ol pasin na wok bilong satan. Tasol olgeta manmeri long komyuniti tu i mas kirap na tok nogat long dispela pasin nogut.  

Pasin bilong sanguma na posin i givim bikpela salens tru long Kristen bilip bilong yumi tude. Olsem na olgeta manmeri long komyuniti i mas bung wantaim ol lida bilong sios, ol komyuniti, ol mama grup, ol yut grup, ol viles mejistret na ol skul tisa na studen grup long sanap strong na egensim dispela pasin nogut bilong tudak. Yumi stap insait nau long lait, long taim Gutnius bilong Bikpela i kamap long PNG moa long 140 yia i go pinis.

Yumi olgeta i mas bungim maus wantaim long dispela taim bilong COVID-19 na bringim stretpela toktok bilong stap seif i go long olgeta kona bilong PNG. Tok klia olsem jems na ol vairus i save kamapim ol kain kain sik na dispela sik COVID-19. Na i no wanpela man o meri i kamapim sik long posin o sanguma. Sapos PNG i laik abrusim sik, orait olgeta manmeri long komyuniti i mas bihainim ol rul bilong stap seif na helti. Laip bilong yumi wan wan i stap long han bilong yumi yet.