MINISTA bilong Envairomen na Konsevesen, Wera Mori bai go pas long delegesen bilong neks wik Unaitet Nesen (UN) Klaimet Senis long Glascow, Scotland long neks wik.

Praim Minista James Marape i tok bikos long hevi bilong sik coronavirus (COVID-19) long kantri, em bai stap bek na lukluk long dispela hevi. Em i mekim dispela tok long NBC TokBek So long Mande dispela wik. Em i tok Mori bai surukim na strongim moa Klaimet Senis tok em i bin mekim long UN Jeneral Asembli kibung long Niu Yok long stat bilong dispela mun. Gavana bilong Is Sepik, Allan Bird, na ol arapela opisa bai go wantaim Minista long dispela kibung. Planti Memba i bin tok Klaimet Senis i bikpela hevi long kantri na gavman i mas kamapim ol tok na wok we ol indastrielais kantri i mas daunim wok bilong ol long salim smuk nogut i go long klaut. Moa yet, ol i mas baim PNG long gutpela win ol i givim tu long ol manmeri long wol long pulim bikos long busgraun bilong ol. Noten Gavana Gary Juffa i tok maski gavman na kantri i no laikim wok bilong sampela ol timba kampani, sampela ol opisa long Envairomen na Konsevesen, Egrikalsa na Laipstok na Forestri Dipatmen i wok long sapotim yet wok bilong ol kampani i bagarapim busgraun bilong ol. Gavana Bird i tok Gavman i mas kamapim sampela lo we wol i mas givim gutpela luksave long PNG long ol bus graun bilong em. “Mipela i mas kamapim lo we ol kampani bilong ol arapela kantri i no ken kam gen na katim ol diwai bilong mipela,” em i tok. “Mipela i mas kamapim sampela kain bisnis agrimen wantaim ol

lida bilong ol divelop kantri. Westen Hailans Gavana, Paias Wingti i tok Papua Niugini i mas givim moa sapot bilong wok long lukautim envairomen. “Coronavirus (COVID-19) i bilong hap taim tasol ol hevi na salens bilong klaimet senis bai stap olgeta taim,” em i tok. Hevi bilong Klaimet Senis i kamap taim ol faktori i yusim oil, koul (coal) na ol arapela samting i save kamapim smok nogut i go antap long klaut. Dispela smok nogut i pasim hat bilong san i go antap na dispela i mekim ples i hat go hat. Taim ples i hat, bikpela ais i stap long Not na Saut Pol i kamap wara na i go daun long solwara na mekim level bilong solwara i solap i go antap. Dispela i mekim solwara i tait, kamap bikpela na i karamapim ol ples, na ol ailan we ol manmeri i stap na bagarapim sindaun bilong ol pipel na envairomen long nambis ples. Long sampela hap olsem long Afrika na Midel Is, san hat na kukim graun we ol bus i paia, manmeri i no inap mekim gaden. Dispela hevi em ol i kolim Klaimet Senis. Papua Niugini i namba wan kantri long wol we ol pipel bilong Catarets Ailan long Atonomus Rijon bilong Bogenvil (AROB) i kamap refuji bilong Klaimet Senis. Ol divelop kantri olsem Amerika, ol kantri long Yurop olsem Inglan na Frans, Australia, Japan na Saina tu i save salim planti ol smuk nogut i go antap long klaut. PNG i gat samting olsem 13 pesen wol busgraun na i gat olsem 8 pesen bilong wol daivesiti.