MINISTA bilong Egrikalsa, John Simon i mekim bikpela askim nau long gavman na polis long kamapim wok painimaut (Odit) i go insait long Dipatmen ov Egrikalsa na Laipstok (DAL).

Dispela long lukim mani dipatmen i kisim i go long ol hap em i bin go long em.

Minista Simon i mekim dispela singaut long las wik bihain long em i luksave olsem planti milien Kina we gavman i givim i lus nating long hap rot.

Long wok painimaut em i laik save long kain wok Dipatmen i mekim long em na tu sekim rekot bilong ol mani dispela dipatmen i save kisim na yusim long em.

Mista Simon i tokaut tu olsem em i guria olsem mani we Nesenel Gavman i givim long helpim opis bilong minista tu em i paul nating long hap rot.

Minista Simon laikim tu olsem mani we ol dona ejensi olsem Wol Benk na ol arapela ogenaisesen i givim long sapotim prais bilong ol komoditi bod long PNG em ol i mas givim i go stret long ol komoditi bod. Ol i mas i no ken givim i go long DAL.

Ol komoditi bod husat i kisim helpim aninit long prais sapot sabsidi em kopi, kakao na kopra.

Mista Simon i tok em i lukim olsem nogat gutpela kodinesen o wok-bung i stap insait long NDAL na planti ol wok program i no ran gut bikos long dispela pasin.

Mista Simon i tokaut olsem taim em i kisim wok olsem minista bilong Egrikalsa em i laik long kirapim bek dispela ogenaisesin we wok bilong en em long sevim ol rural fama long kantri long kisim gutpela sevis long sait bilong kes-krop olsem kakao, kopra, kopi, na tu wok bilong laipstok.

Tasol em i painimaut olsem ol opisa long DAL wantaim ol lain husat i lukautim het bilong ogenaisesin i no wok bung wantaim na nogat rekot bilong ol mani i go aut.

Ol dona egensi o lain husat i givim mani long projek i gat gutpela rekot bilong mani, tasol mani we i kamaut long gavman na go long DAL em i nogat gutpela rekot bilong en.

Minista i tokaut olsem em i painimaut tu olsem taim em i kisim wok olsem minista bilong Egrikalsa em i lukim olsem ol bikpela mani we i mas go long kirapim ol projek long rurel ples long PNG i wok long lus nating long Waigani, Konedobu na long Mosbi siti.

Ol opisa i yusim nating nem bilong ol rurel ples long PNG tasol mani i paul long Mosbi siti.

Wanpela pastaim didiman opisa husat i bin wok wantaim Dipatmen ov Egrikalsa, Laipstok na Fiseris (DASF) long colonial gavman taim i kam inap long taim bilong Dipatmen ov Praimeri Indastri (DPI) i tokaut olsem wok bilong DAL nau i pundaun olgeta.

Em i tok bipo ol rurel fama i save lukim ekstensen sevis o didiman patrol i save i go insait long eria bilong ol, na ol didiman i save go slip na karimaut wok awenes insait long ol komyuniti.

Tasol tude ol opisa i no moa karimaut dispela kain wok olsem na ol fama i ken save long ol wok.

James G. Kila i raitim