COVID-19 i kisim ples pinis long Nesenel Kepital Distrik (NCD). Long Mande, Praim Minista James Marape i tokaut olsem i gat long ol 51 nupela keis insait long NCD. Wanpela bilong ol, i dai long wiken.

Dispela i bringim namba bilong ol pipel long PNG husat i kisim COVID-19 i go antap long 62. Ol 11-pela i orait na go bek long haus. Dispela yangpela man husat i bin dai i gat 35 krismas tasol. Em i stap long ventileta long Pot Mosbi Jeneral haus sik na em i dai.

Praim Minista i tokaut tu long sampela strongpela lo bilong ol pipel i stap long NCD i mas bihainim. Insait long 14 de nau bai i gat kefiu long 10 nait inap 5 klok moning, ol skul bai pas, no gat balus bai karim ol pasindia i go aut long Mosbi, ol bas na PMV bai i no inap long ran, wan wan pablik sevan bai wok na ol arapela bai stap long haus, ol manmeri i mas karamapim nus, maus na wisket bilong ol long taim ol i go long ol pablik eria.

Kontrola bilong Nesenel Pandemik Ekt 2020, David Manning i putim aut nupela Oda namba 10 long ol pipel long NCD i mas bihainim. Dispela oda i go long olgeta manmeri long lo bilong werim mask o karamapim maus, nus na wisket long hap laplap.

Wantok i lutim dispela nupela Oda long Pes 25 long ol manmeri i ken ritim na bihainim.

I gutpela olsem Praim Minista yet wantaim Kontrola i wok long kamap long televisen na nius na toktok long ol pipel i bihainim seif pasin bilong stopim CODIV-19 i kalap i go long ol arapela manmeri.

I no gat wanpela marasin yet bilong stopim dispela sik nogut, COVID-19. Sik i wok long kalap i go hariap tru long planti milien manmeri long olgeta kantri long wol. Dispela sik i kilim pinis planti tausen manmeri long ol arapela kantri. Na nau yumi ol pipel bilong Papua Niugini i lukim dispela sik i kisim ples na i kilim pinis wanpela man. Ol saveman i ting bai ol saintis i painim olsem sik i kalap pinis i go long moa manmeri. Long dispela wik yumi harim olsem i gat 51 nupela keis long NCD. Yumi no save sapos dispela sik i kalap i go pinis long ol arapela provins o nogat. Ol saintis i testim ol sempol ol i bin kisim pinis na yumi putim yau long harim.

PNG em wanpela bilong ol las kantri long lukim pes bilong dispela sik na pilim ol hevi em inap long kamapim. Long ol kantri long Yurop na USA we dispela sik i kamap bikpela tru, ol saveman i to isi wei bilong stopim dispela sik em long putim mask long pes, stap longwe long ol arapela manmeri, wasim han long sop oltaim, karamapim nus long skru bilong han na stap long haus sapos yu pilim sik. I no gat hatwok long wokim ol dispela samting. Tasol planti pipel i wok long bikhet na i no harim tok na bihainim. Ol i mekim olsem na sik i kalap i go hariap tru long ol arapela manmeri na kilim planti manmeri.

Yumi ol pipel bilong NCD na olgeta provins bilong PNG i mas harim tok na bihainim ol Oda em Kontrola i putim. I gat ol toksave i wok long kamap long ol rot bilong stap seif, i gat ol program bilong tok klia i kamap long redio, niuspepa na televisen. Olgeta dispela toktok i stap pinis. Em yumi yet nau i mas putim long het na bihainim.

PNG i no gat gutpela helt sistem. Yumi sot long ol nes na dokta, i no gat inap ventileta, ol haus sik i sot long ol ICU bet, na i no gat inap spesel klos ol nes na dokta i ken yusim long mekim wok bilong lukautim ol sikman, i no gat spes long mog long putim bodi bilong ol man i dai.

I gat planti arapela moa samting kantri i nidim long lukautim ol manmeri husat i kisim COVID-19. Ikonomi bilong kantri i bagarap nau na bai i gat moa hevi i kamap yet long taim dispela sik i stopim ol bisnis long mekim wok bilong ol.

Olsem na long taim sik i wok long kamap bikpela long NCD, ol manmeri i mas harim tok na stap long haus long dispela 14 de. Yumi no save sapos yumi karim dispela vairus bilong sik o nogat. I no gat inap test i kamap long populesen bilong NCD long lukim wanem mak sik i stap long en nau. Harim tok na bihainim toktok bilong ol saveman bilong saiens na ol dokta na bai yumi ken stopim sik long kalap i go nabaut long ol arapela manmeri.