LONG 5 Ogas, bai Wantok i amamasim 50 yia bilong dispela Tok Pisin niuspepa bilong yumi ol Papua Niugini stret.

I tru planti senis i kamap long niuspepa insait long dispela 50 yia. Ol lain husat i bin kirapim niuspepa na ol rida bilong ol olpela jeneresen i no planti tumas nau. Stail bilong Tok Pisin long niuspepa tu i senis.

Long taim niuspepa i kamap nupela, i no gat planti PNG manmeri stret i raitim ol stori olsem na niuspepa i kisim sampela stori long ol nius sevis na tanim, olsem na yu ken luksave long stail bilong raitim Tok Pisin long dispela taim. Wei ol i raitim Tok Pisin i olsem nupela man i lainim tok ples na i traim raitim. Tasol bihain long sampela yia, dispela i senis bikos ol Papua Niugini yet i raitim ol stori. Na niuspepa i kamapim Stail Buk bilong en yet we ol ripota i mas bihainim long taim ol i raitim ol stori.

Long masthead bilong namba wan edisen bilong Wantok bilong 5 Ogas 1970, nem bilong niuspepa i  bin gat liklik piksa bilong tupela han i sekan i stap arere.  Na ol leta long nem Wantok em i olsem piksa bilong mambu. Dispela diwai i kamap long olgeta kona bilong Papua Niugini.

As bilong dispela piksa bilong ol han i sekan em bikos niuspepa i laik bringim belisi long ol pipel bilong Papua na Niugini long taim ol toktok bilong selp gavman na independens i kamap.

Kain kain paul toktok i kamap olsem long taim kantri i kisim selp gavman long 1 Desemba1973, bai ol Niugini i tekova long ples bilong ol Papua. Na pret toktok i kamap olsem long taim bilong  independens long 16 Septemba 1976, bai PNG i raunim olgeta ovasis manmeri i go bek long kantri bilong ol. Olsem na dispela mak arere long Wantok i bilong strongim pasin bilong pren na stap belisi.

Wantok i lusim Wewak na i kam long Pot Mosbi long 1977 na niuspepa i senisim gen masthead bilong en. Wok bilong strongim kantri em inap nau, na i taim bilong kirapim tingting bilong ol pipel long rit na rait na painimaut wanem ol samting i kamap long ol arapela kantri long wol. Orait Wantok i putim liklik piksa bilong man i rit arere long nem bilong niuspepa. Wantok i laik ol pipel i mas save long rit na bai ol i ken rait na autim tingting bilong ol long niusppepa. Long dispela taim ol lain i save long Tok Pisin tasol ol i no klia long rait long Tok Pisin.

Long dispela taim tu, nem bilong kampani i senis na kamap Wantok Publications. Em i karim ol arapela pikinini bilong en, New Nation, The Times of PNG, PNG Business, Rugby League News na i kirapim buk pablising seksen bilong en.

Kampani i raitim daun tu astingting bilong en. Wanpela bilong ol dispela em long ‘promotim pasin bilong ritim ol kain kain nius na raitim ol stori we ol pipel yet i ken ritim na skelim wanem ol samting i kamap na mekim disisen bilong ol yet.’ 

Long 1990 samting, Wantok i lusim dispela sain bilong man i ritim niuspepa na i holim tasol nem Wantok long retpela kala na waitpela bekgraun bilong en.

Nem i stap olsem inap long pinis bilong  yia 2000 na ol i putim piksa bilong taur i go arere long nem Wantok na em i stap olsem inap tude.

Dispela taur i gat lait bilong san long baksait i rausim tudak na sut i go aut long mekim ples i klia. Dispela makim i wok bilong Wantok long autim ol tok tru i go aut long olgeta kona bilong Papua Niugini. Em i bihainim toktok bilong Gutnius long autim trupela tok i go long ol pipel. Na dispela hap tok, Niuspepa bilong yumi ol Papua stret i stap aninit long masthead bilong niuspepa.

Em tasol liklik stori bilong ol senis i kamap long masthead bilong Wantok long ol yia i kam inap niuspepa i winim 50 yia nau, we yu lukim namba 50 i stap arere long nem bilong niuspepa.

Anna Solomon i raitim